اقتصاد یزدی
اقتصاد،(یزدی) یعنی این که به جای «بله» بگویی «هون» که هم جواب حریف را داده باشی، و هم نانت را خورده باشی و هم خرت را رانده باشی! به عنوان معترضه عرض میکنم: یک وقت یک مرد یزدی بر خری سوار بود و پسرش پشت سر خر راه میرفت و خر را میراند. حوالی ظهر شد، پسر تکه نانی از جیب خود درآورد و در دهن نهاد و همچنان که طی طریق میکرد، نان را هم میخورد.
پدر در این وقت خواست از پسر چیزی سؤال کند. او را به اسم خواند. پسر فوراً جواب داد: «بله» و البته چون دهن را باز کرد که بله بگوید، لقمه از دهنش بیرون افتاد. پدر درحالی که خشمگین به نظر میرسید با لهجه غلیظ یزدی گفت: ـ بله و زهرمار! چه موقع بله گفتن است؟ به جای بله، بگو «هون» که هم جواب مرا داده باشی، هم نانت را خورده باشی و هم خرت را رانده باشی!
یکی از ویژگیهای بارز یزدیها، صرفهجویی است و صرفهجویی از نظر آنان به معنای بهجا، به موقع و به اندازه خرج کردن است. علت اصلی صرفهجویی در یزدی، حساسیت او به دخل و خرج، هزینه و فایده و حساب و کتاب است. یزدیها، صرفهجویی را نوعی مراقبت و دقت برای صحت خرج میدانند و در «مدیریت هزینه» مهارت خاصی دارند. مدیریت هزینه از دید یزدیها کمخرج کردن نیست، بلکه «درست خرج کردن» است. یزدی حسابگر است و در هزینهکردن پول و وقت و منابع تا جایی خرج میکند که ارزشزا و بهصرفه باشد، یعنی آنچه را به دست میآورد بیش از آنچه باشد که از دست میدهد. در واقع، همواره نوعی محاسبه و تحلیل هزینه / فایده نزد یزدیها وجود دارد.
شاید همین دقت و حساسیت در هزینه باعث شده تا دورریز و ضایعات و اسراف یزدیها در محیط خانه و خانواده و حتی در سازمانهای اقتصادی و اجتماعی کمتر از سایر نقاط کشور باشد. یزدیها افرادی مقتصد نامیده میشوند. آنها مقتصد بودن را در استفاده بهینه از منابع محدود برای رفع نیازهای نامحدود میدانند. یزدی با درک محدودیت منابع، خود را موظف و مکلف به استفاده درست از آنها میداند. اغلب یزدیها معمولا دارای نوعی بینش اقتصادی هستند که رفتار اجتماعی آنان را تحت تاثیر قرار میدهد.یزدیها مردمانی دوراندیش و آیندهنگر هستند و این خصلت را میتوان در بسیاری از امور زندگی و کسبوکار و رفتار آنان یافت.
هنر، مهارت، تدبیر یزدیها در استفاده از منابع برای کسب و مهارت منافع و مدیریت هزینه آنها ریشه و پیشینهای قوی دارد. به عبارتی میتوان گفت، صرفهجویی یزدیها نوعی مزیت رقابتی متمایز آنان است که به سادگی قابل تقلید نیست. برای یزدی، هزینه نوعی سرمایهگذاری است که باید بازده داشته باشد. به همین دلیل ولخرجی و بدخرجی در یزدی کمتر دیده میشود. یزدی در صرفهجویی زبانزد است. حتی در خرجکردن واژهها و الفاظ. ظریفی میگفت اگر برای یزدی کاری چشمگیر یا اقدام مطلوبی انجام دهی در پاسخ خواهد گفت : «یک بارکاله طلب تو!»
افراط در صرفهجویی توسط بعضی از یزدیها به شکل «خست» درمیآید که آثار زیانبار زیادی دارد و باعث مالاندوزی و پسرفت و آزار و اذیت میشود. آزمندی مادی و مالی، نیازمندیهای معنوی و انسانی را پس میزند و زندگی را در خدمت مال میسازد، نه مال را در خدمت زندگی.
منابع:
-ازپاریز تا پاریس
-http://karizyazd.blogfa.com