هجرت، مبدأ تاریخ اسلام
✅هر ملّتى براى خود تاریخ مشخّصى دارد و به طور معمول مبدأ آن را بزرگترین و سرنوشت سازترین حادثه سیاسى، اجتماعى، نظامى و فرهنگى که در طول حیات آن ملّت رخ داده است، قرار مىدهد.
در اسلام، از میان همه حوادث بزرگ و مهمّى همچون؛ ولادت رسول خدا(ص)، بعثت آن حضرت(ص)، هجرت مسلمانان به حبشه، مهاجرت آنان به مدینه و فتوحات سرنوشتسازى که نصیب مسلمانان شد، تنها حادثه هجرت رسول اکرم(ص) از مکّه به سوى مدینه به عنوان مبدأ تاریخ اسلام برگزیده شد و این نشان دهنده اهمیّت این حادثه در حیات اسلام و نقش مؤثّر آن در تأسیس نظام حکومتى پیامبر(ص) و دگرگون شدن شرایط سیاسى، اجتماعى و نظامى جامعه اسلامى آن روز به نفع مسلمانان است.
اعراب نیز در دوره جاهلى مبدأ تاریخ ثابتى نداشتند و هر پیشامدى را که به نظر آنان اهمیت داشت، مبدأ تاریخ حوادث دیگر قرار مى دادند.
مبدأ تاریخ هر منطقه با منطقه دیگر و این قبیله با آن قبیله، فرق مى کرد و پس از چندى که حادثه مهم دیگرى روى مى داد ترتیب تاریخى گذشته را از دست داده و تاریخى از نو بنیاد مى نهادند. مانند فوت قصی بن کلاب جد پنجم پیامبر یا واقعه عام الفیل و غیره.
در اوائل خلافت عمر، هجرت رسول اکرم(ص) از مکه به مدینه مبدأ تاریخ مسلمین جهان شناخته شد و تا امروز هم مبدأ تاریخ هجرى قمرى و هجرى شمسى مسلمانان جهان همان هجرت است.
این رخداد در سال سوم خلافت عمر رخ داد.
مسلمانان تا این سال فاقد یک مبدا تاریخی همگانی بودند تا نامه ها وقرار دادها ودفاتر دولتی را بنابر آن، تاریخگذاری کنند.
چه بسا نامه هایی که برای سران نظامی نوشته می شد وتنها متضمن نام ماهی بود که نامه در آن ماه نوشته شده است وفاقد تاریخ سال بود.
این کار، علاوه بر نقصی که در نظام اسلام بود، مشکلاتی هم برای گیرنده نامه ایجاد می کرد، زیرا چه بسا دو دستور متناقض به دست فرمانده نظامی ویا حاکم وقت می رسید و او، به سبب دوری راه وعدم قید تاریخ در نامه ها، نمی دانست کدام یک جلوتر نوشته شده است.
خلیفه برای تعیین مبدا تاریخ اسلام، صحابه پیامبر(ص) را گرد آورد.
آنان هریک نظری دادند. برخی نظر دادند که مبدا تاریخ را میلاد پیامبر اکرم(ص) قرار دهند وبرخی دیگر پیشنهاد کردند که مبعث پیامبر(ص) مبدا تاریخ شمرده شود.
در این میان علی(ع) نظر داد که روزی که پیامبر(ص) سرزمین شرک را ترک گفت وبه سرزمین اسلام گام نهاد مبدا تاریخ اسلام باشد.
عمر از میان آراء، نظر امام(ع) را پسندید وهجرت پیامبر(ص) را مبدا تاریخ قرار داد واز آن روز تمام نامه ها واسناد ودفاتر دولتی به سال هجری نوشته شد.
منابع:
۱)تاریخ پیامبراسلام(ص) دکتر آیتی، ص۲۸
۲)تاریخ یعقوبی، ج۱، ص۱۲۳
۳)تاریخ طبری، ج۲، ص۲۵۳
۴)کنز العمال متّقی هندی، ج۵، ص۲۴۴
@Tarikhislam