پاندمی کووید ۱۹ و سلامت روان مردان

بیش از دو سال از درگیری جهان با مسائل شیوع کرونا میگذرد این ویروس در کمترین زمان همه جهان را تحت قلمرو خود درآورده است.  کمتر کسی فکر می‌کرد تبعات این بیماری بتواند چنین اثرات مخرب اقتصادی اجتماعی فرهنگی و مشکلات متعددی در حوزه سلامت روان بگذارد که اثرات آن تا پساب کرونا ادامه داشته باشد عوامل بیولوژیک عواملی روانشناختی و اجتماعی در سلامت روان اثر گذار است.  همه این سه عامل در فرماندهی این بیماری وجود داشته و دارد در کنار ابتلا به بیماری  استرس های ناشی از سود نداشتن این مراسم اصول مشکلات اقتصادی معیشتی فاصله‌گذاری اجتماعی و …  منجر به ایجاد یا تشدید اختلالات روانی شده است بر اساس مطالعات صورت گرفته از سوی اداره سلامت روان وزارت بهداشت قبل از پاندمی کووید ۱۹  شیوع اختلالات روانپزشکی در کشور بین ۲۳.۴ و ۲۳.۶ درصد بوده است.  بر اساس یک مطالعه کشوری در اواخر سال ۱۳۹۹ شیوع اختلالات روانپزشکی و ۲۹.۷ درصد رسیده که ۱۴.۹ درصد  از کسانی که در مطالعه شرکت کرده بودند به کرونا مبتلا شده بودند مطالعه دیگری نشان داد که میزان شیوع اختلالات روانپزشکی در افراد مبتلا به کرونا ۳۹.۸ درصد است همچنین در این مطالعه مشخص شد که چهار درصد افرادی که در مطالعه شرکت کرده اند افرادی هستند که یک عضو نزدیک خانواده را به علت کرونا از دست داده اند در این افراد میزان اختلالات روانشناختی ۴۰.۸ درصد بوده است این نتایج نشان داد که ما با بحران اختلالات روانی به خصوص افسردگی و اضطراب در کرونا مواجهیم که به مشکلی جهانی بدل شده است. اضطراب، افسردگی، تنش های خانوادگی، تنهایی و بغض های فروخورده سوگواری های ناشی از کرونا، موارد غیر قابل انکاری هستند که ضرورت مشاوره های روانشناسی و سلامت روان را بیش از پیش نشان می‌دهد. در طی این مدت دولت ها تلاش کردند با پیروی از توصیه های سازمان جهانی بهداشت  قوانین سختگیرانه تری برای جلوگیری از شیوع این بیماری به کار بگیرند،  اما همین خسارت‌های ناشی از کرونا و در قرنطینه ماندن،  تاب و تحمل بسیاری را از مردم ربود به گونه‌ای که سازمان جهانی بهداشت از این وضعیت ابراز نگرانی کرد و کاهش آسیب‌های اجتماعی و ارتقای سلامت روان را بیش از گذشته مورد توجه قرار داد.  در حال حاضر سلامت روان از اولویتی غیر قابل انکار برخوردار است که نمی‌توان آن را نادیده گرفت زیرا در دوران پسا کرونا با سونامی اختلالات روانی و آسیب‌های اجتماعی مواجه خواهیم بود  و از اکنون باید پیش بینی ها، هماهنگی و ساختارهای لازم عملیاتی شود. در دوران پسا کرونا افراد، سوگ فروخورده خود را بروز می دهند و بروز آثار روانشناختی همچون افسردگی، وسواس، اضطراب و پیش بینی می شود آسیب های اجتماعی  مانند طلاق و اعتیاد در دوران پسا کرونا افزایش یابد. از این رو باید پیشگیری‌های لازم، برنامه‌ریزی‌ها و حتی آموزشهای لازم برای گروه‌های مرجع مانند معلمان و والدین در اولویت قرار گیرد.  مسئله مهم بعدی آموزش خود مراقبتی و دگر مراقبتی روان به مردم است.  خوشبختانه در دوران پسا کرونا، مردم از حالت دفاعی روانی خارج می‌شوند و به بازبینی شرایط گذشته می‌پردازند.
بهبود غمگینی، افزایش شادمانی و امید برای افزایش رضایت از زندگی دو نوع نظم بخشی هیجانی برای ایام کرونا است. اکثر مواقع افراد فکر می‌کنند با زیاد فکر کردند یا نشخوار فکری تلاش فراوان برای درک مسئله هیجانی فعلی دارند،  ممکن است فکر کنند اما این حالت خلق منفی را بهبود می دهند اما برعکس بر وخامت اوضاع دامن می زنند. برای بهبود موثر خلق باید بدانند ریشه‌های احساس لحظه ای، غم و ترس وابسته به چه مواردی است.‌ بعد از یافتن ریشه ها دلیلی ندارد برخلاف جریان احساس خود شنا کنند، وقتی خلق پایین بیاید رفتارهای ناسازگارانه  بروز می کند و بهتر است این رفتارها را در خود پایش کنند با کاهش افکار منفی  و سرزنش های درونی بهتر می توانند در ایام کرونا روحیه خود را تقویت کنند و برای داشتن رفتارهای گسترده در پاندمی کرونا لازم است برای این کار تعامل خود را با افراد و رسانه‌های مختلف و یافتن راهکارهای جدید کمک کننده را در اولویت قرار دهند.
افزایش امید یکی دیگر از مسائل بسیار مهم در کرونا است وقتی که رویاهایمان را در نظر بگیریم، رویاهایی که هر انسانی می تواند به آن دست پیدا کند جزو مواردی است که می‌توان به سازه امید در پاندمی کرونا اضافه کرد، ضرورت دارد به گذشته مثبت و خاطرات خوب خوبی زندگی فکر کنیم تا بتوانیم در مسیر زندگی به راه پیش رو ادامه دهیم وقتی محبت و شفقت در زندگی شعله ور شود آتش این شفقت زندگی خانوادگی افراد را در بحران گرم می‌کند و می‌توانند از عزیزان خود مراقبت کنند و در سختی های زندگی میزان تاب آوری آنها افزایش یابد.  قرن‌ها است که محبت جایگاه مهمی در همه ملل، ادبیات، نمایشنامه، فلسفه، مذهب، اشعار و داستان‌سرایی ها به خود اختصاص داده است، مردم همه نقاط جهان در همین شرایط می دانند محبت مشفقانه می تواند عنصر اساسی زندگی غنی و رضایت بخش باشد. هنگامی که با وجود این محبت مشفقانه بتوانیم در کرونا همدردی کنیم، با خودمان و دیگران مهربان باشیم، تاثیر مثبت این نوع محبت پایدار است. افراد برخوردار از محبت مشفقانه از این تاثیرها فیض می‌برند. نباید فراموش کنیم که در شرایط بحرانی سختی به سر می‌بریم و این رنج انسانیت مشترک خاص ایران نیست.  وقتی موضوعی را برای خودمان خاص بدانیم زندگی برایمان سخت تر می شود فکر می‌کنیم در مشکلات و مسائل تنها هستیم، اما اگر بدانیم همه انسانها با این مشکلات اپیدمی کرونا درگیر هستند امیدها و هیجان های مثبت بیشتر و حال خوب بهتری را برای خود و دیگران تولید می‌کنیم.

از لحاظ روانشناسی بین سه مفهوم سلامت روان، بیماری روانی و نداشتن یک اختلال روانی تفاوت وجود دارد. در بیماری‌های جسمانی افراد به دو دسته سالم (بدون بیماری جسمانی) و انسان های بیمار (نارسایی جسمانی) تقسیم می شوند در بحث روانشناسی هم دسته بندی سه گانه وجود دارد. گروه اول کسانی که مبتلا به یک اختلالی روانپزشکی هستند.  گروه دوم کسانی که مبتلا به اختلالی روانپزشکی نیستند و افراد عادی یا انسان هایی هستند که احتمال دارد دارای سلامت روان باشد و گروه سوم افرادی که به طور یقین برخوردار از سلامت آن هستند.  زمانی که یک بحران غیر قابل کنترل مانند بحران اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، زیست محیطی، خانوادگی و در شرایط فعلی بحران کرونا اتفاق می‌افتد وضعیت ناگواری را رقم می زند و افراد برخوردار از ساختارهای خوب سلامت روان می توانند در شرایط پاندمی سازگاری بهتری داشته باشند.
در ایام کرونا سلامت روان افراد دچار به هم ریختگی شده است.  یکی از دلایل آن نبود پایه های استوار سلامت روان قبل از وقوع این اپیدمی است. پژوهش‌ها در سال‌های اخیر نشان می‌دهد اگر افراد قبل از اینکه یک حادثه پر آسیب اتفاق بیفتد شرایط ساختارهای سلامت روان آنها ارتقا پیدا کرده و ساز و کارهای روانی پایدار شده باشد، پتانسیل بهترین عملکرد از لحاظ روانی در شرایط بحران را دارند. برعکس هنگامی که افراد در یک جامعه تکنیک ها و آموزش های لازم برای سلامت روان را دریافت نمی کنند، معمولاً این جامعه با کمترین تنش، التهاب و نابسامانی از کنترل خارج می‌شود، افراد به سمت ابتلای بیماری روانپزشکی حرکت می کنند. موردی که اکنون در بحران کرونا در مسائل مختلف شاهد آن هستیم. افراد، اجتماع بحرانی را تجربه می‌کنند که این بحران اثرات بین فردی، عاطفی، اقتصادی، سوگ، محرومیت، دوری و دلتنگی به همراه دارد. افراد پر از احساسات منفی هستند و وارد بیماری‌های روانپزشکی می‌شود از طرف دیگر وقتی سیستم روانی فرد وارد سطح بیماری و اختلال می‌شود، این اختلال در سیستم روانی همه ساز و کارها، کارکردهای بدن و زندگی فرد را تحت تاثیر  قرار می دهد، کسی که از لحاظ روانی به هم ریخته افسردگی و مضطرب می‌شود، معمولا دلشوره دارد و این اتفاق ناخواسته و روی مبانی دیگر زندگی او اثرات منفی می‌گذارد، در رابطه خانوادگی کارآمد نخواهد بود، در نقش پدر و همسر وظایف خود را به خوبی انجام نمی دهد، در محیط کار هم توان خود را به خوبی نشان نمی دهد و در همه امور شاهد این افت کارکردها هستیم. باید سعی کنیم به این شرایط آگاه باشیم، روی برنامه های تفریحی، ورزش، پیاده روی و تعاملات عاطفی و افزایش معنویت تمرکز بیشتری کنیم، بهترین راهکارها برای کاهش تنش های فعلی زندگی این است که بتوانیم تا حدودی نشانه‌های این بهم ریختگی را در افراد جامعه کاهش دهیم.

افزایش خودکشی در مردان در زمان شیوع بیماری کووید ۱۹ و مداخلات مربوط به آن
گزارش‌های حاکی از تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که تاثیرات مختلف اقتصادی، اجتماعی، روانشناختی و بهداشتی ناشی از همه گیری بیماری کووید ۱۹ ممکن است خطری رفتارهای خودکشی را افزایش دهد.
عدم اطمینان ناشی از همه گیری کووید ۱۹ به همراه اقدامات جهانی مثل قرنطینه که در سراسر جهان برای مهار بیماری انجام شده، افسردگی، اضطراب، انزوا، تنهایی، نگرانی های مالی،  عصبانیت، تحریک‌پذیری، تعارضات در روابط، اختلال استرس پس از سانحه، ترس و افزایش مصرف الکل و دخانیات را افزایش داده و موجب شده خطر بروز رفتارهای خودکشی را هم در افرادی که آسیب پذیر تلقی شده و هم در افرادی که قبل از همه گیری در معرض خطر نبوده‌اند تشدید کند‌.
مردان همواره در سراسر جهان مدل همه  گروه های اقتصادی و قومی نسبت به زنان میزان خودکشی بالاتری دارند و منابع فعلی نیز روند مشابهی را در طی شیوع بیماری کووید ۱۹ نشان می دهند. یک روزنامه بین المللی آنلاین طی بررسی ۱۵ مورد خودکشی اخیراً دو اقدام به خودکشی و یک خودکشی را به تاثیر هم زمان  کووید ۱۹ نسبت می‌دهد در این بررسی همه قربانیان به غیر از یک نفر مرد بوده و از همه طبقات جامعه بودند.
در یک بررسی بین المللی دیگر هفت مورد خودکشی مرتبط با همه گیری کووید ۱۹ گزارش شده است که پنج مورد از آنها مرد بوده و همگی آنها در طی همه گیری دچار مشکلات اقتصادی جدی شده بودند.  بررسی دیگری در کشور بنگلادش ۹ مورد خودکشی مرتبط با کووید ۱۹ را به تصویر می‌کشد که پنج مورد از این افراد با مشکلات مالی ناشی از همه گیری روبرو شده اند.
این داده‌های اولیه هنوز کامل نیستند با این حال، همبستگی مثبت بین مطالعات طولی و گزارش‌های اخیر نشان می‌دهد که خودکشی مردانه در طی بیماری های همه گیر کووید ۱۹ نیاز به توجه ویژه دارد.
ویژگی های شاخص مردانگی و خودکشی در مردان:
تجزیه و تحلیل شاخص‌های مردانگی نشان می‌دهد، مردان به دلایل تعاریف و باورهای فرهنگی و اجتماعی صفات مردانه (صفات متمایز کننده زنان و مردان) آسیب پذیری بالاتری را نسبت به خودکشی دارند و فشارهای باورهای اجتماعی در مورد مردانگی ( باورهای سنتی) خطر رفتار خودکشی در مردان را افزایش می‌دهد. شواهدی وجود دارد که رفتارهای خودکشی در مردان را با عواملی مانند بیکاری، موفقیت در کار، فشار روابط اجتماعی، افسردگی، ناامیدی و اختلالات استفاده از مواد مرتبط می‌کند.
حساسیت مردان به خودکشی با اجتماعی شدن در نقش‌های جنسیتی ارتباط دارد. مردانی که هنجارهای سنتی مردانه تری دارند، بیشتر درگیر رفتارهای ناسازگار در سلامت هستند که کمتر به رفتارهای ارتقا دهنده سلامتی توجه میکنند. مردان تمایل  دارند آسیب پذیری را پنهان کنند، مراقبت از خود را نادیده بگیرند و با اکراه به دنبال کمک پزشکی یا تخصصی بروند این اقدامات احتمالاً اثرات سویی بر جنبه‌های مختلف سلامت جسمی و روانی مردان،  وخامت، بیماری، آسیب و مرگ خواهد داشت.

هنجارهای سنتی مردانگی توانایی مردان برای حمایت طلبی و بیان احساسات را محدود کرده و خطر خودکشی را افزایش می‌دهد.
برعکس جامعه پذیری زنان در نقش‌های جنسیتی،  موجب تمایل بیشتر به حفظ و ارتقاء سلامتی و تغییر سبک زندگی است. این موضوع باعث پیشگیری و محافظت بیشتر زنان در هنگام مشکلات مربوط به سلامتی می شود.
در طول بحران ها، زنان به دلیل شبکه های اجتماعی، ارتباط خانوادگی و ارزشی که برای معنادار بودن زندگی قائل می شوند، ظرفیت‌های محافظتی بیشتری نشان می‌دهند. در حالی که مردان بیشتر دوست دارند آشفتگی های اجتماعی و فردی را بیرونی کنند.
بنابراین نیاز به استراتژی‌های پیشگیری از خودکشی با هدف افزایش حفاظت از مردان آسیب پذیر بر اساس شاخص‌های اجتماعی و فرهنگی مردانه در طی همه گیری کووید ۱۹ و بعد از آن اهمیت بسیار زیادی دارد.
شاخص‌های مردانگی و مداخلات پیشگیری از خودکشی:
گزارش های اولیه در مورد خودکشی مردان در طی همه‌گیری کووید ۱۹ نشان می‌دهد عدم امنیت مالی، ترس از عفونت‌ها، انگ های اجتماعی، اضطراب و وسواس بیشترین عوامل زمینه‌ساز خودکشی هستند.
مردان ممکن است به دلیل ترس از انگ های اجتماعی و تمایل به ایفای نقش پدر سالارانه برای ضعف و بیماری روان شناختی خود به دنبال جلب حمایت نباشند. بنابراین نیاز مبرم به کمپین ها و برنامه هایی در این زمینه وجود دارد تا مقاومت یا عدم تمایل آنها برای دستیابی به خدمات بهداشت روان و سلامت اجتماعی را به حداقل برساند. همراهی با کمپین ها و برنامه های اختصاصی ممکن است شرایطی را فراهم کند تا تعداد مردان بیشتری که در معرض خطر خودکشی هستند در مورد احساسات خود صحبت کنند و کمک بگیرند.
بیماری همه گیر کووید ۱۹ همچنین می تواند فرصت هایی را برای افزایش پیشگیری و مداخله در خودکشی ایجاد کند. در طول بحران، مردم ممکن است احساس راحتی بیشتری برای تقسیم بار های عاطفی، اضطرابی یا عقاید خودکشی کنند و کمتر احساس کنند در معرض انگ قرار بگیرند.

قبل از همه گیری، نشان داده شد که افزایش در دسترس بودن خطوط تلفن و رسانه‌های اجتماعی حمایتی نقش مثبتی برای تغییر عادت های سلامت مردان داشته است. بنابراین چنین مداخلاتی در حین قرنطینه، ممکن است پشتیبانی اجتماعی لازم را گسترش داده و شبکه‌های اجتماعی را برای افرادی که عوامل خطر قابل توجهی برای خودکشی دارند ایجاد کند.
اشتغال و درآمدزایی کاملاً با نقش اجتماعی درک شده مردان به عنوان تامین کنندگان اصلی معیشت خانواده ارتباط داشته و بیکاری مرتبط با همه گیری می تواند یک نگرانی اساسی باشد زیرا می تواند موجب احساس شکست در نقش خود باشد. برای به حداقل رساندن خطر خودکشی در طول بیماری همه گیر کووید ۱۹، دولت‌ها باید حمایت‌های مالی از جمله غذا، مسکن، وام و حمایت از بیکاری همراه با اقدامات متمرکز مانند بازار کار فعال را ارائه دهند.
افزایش نرخ خودکشی در طی بیماری همه‌گیر کووید ۱۹ با ترکیبی از پاسخ های روانی و اجتماعی فردی به بحران مرتبط است. مقابله با این روند نگران‌کننده به هر دو پاسخ کوتاه مدت و بلندمدت و اقدامات مبتنی بر تجزیه و تحلیل شاخص‌های مردانگی نیاز دارد. در درازمدت،  خودکشی مردان وابسته به کووید ۱۹ نیاز به اتخاذ سیاست های روانی اجتماعی مناسب مبتنی بر تحقیقات کامل در مورد عوامل خطر دارد. بنابراین مداخلات پیشگیری از خودکشی باید با برنامه های گسترده تر بازسازی اجتماعی پس از کووید ۱۹ یکپارچه شود. در کوتاه مدت، پیشگیری از خودکشی مردان وابسته به کووید ۱۹ نیاز به ترکیبی از سرمایه‌گذاری فوری در پویش ها و برنامه هایی با هدف پشتیبانی، خطوط تلفن حمایتی و شبکه‌های مدیا و  اقدامات اقتصادی  هدفمند دارد.  با این حال،  خودکشی مرتبط با همه گیری یک مشکل فوری است که نمی‌توان آن را در انتظار نگه داشت.

شبکه بهداشت و درمان شهرستان اشکذر