سلامت

الگوی غذایی در ماه مبارک رمضان چگونه باید باشد؟

مطالعات متعدد نقش موثر روزه داری را در بهبود بیماری های مختلف نشان داده اند. در اغلــب بیماریهائی که عادات غلط غذایی، چاقی و افزایش وزن در بروز آنها دخالت دارند روزه داری مفید است.

مطالعات نشان داده است روزه گرفتن برای مبتلایان به چربی خون بالا بسیار مفید است و میزان چربیهای نامطلوب موجود در خون را تنظیم می کند و موجب افزایش میزان چربی های مفید خون می شود.

توصیه های سحری

خیلی ها فکر می کنند هنگام سحر باید غذاهای پرچربی وپرکالری بخورند که در طول روز احساس گرسنگی نکنند .بد نیست بدانید مصرف موادغذایی پرچربی بخصوص در هوای گرم موجب تشنگی شدید و کم آبی بدن می شود .

توصیه می شود در وعده سحری از مواد غذایی پرفیبرمثل میوه ها وسبزی ها استفاده کنید که منبع سرشاری از فیبر هستند. مواد غذایی پرفبیر آب زیادی درخود جذب می کنند و بدن می تواند آن را به آهستگی جذب کند واحساس تشنگی دیرتر عارض می شود.

مصرف آب به مقدار زیاد در وعده سحری و مخصوصا بین غذا توصیه نمی شود چون موجب رقیق شدن شیره معده وآنزیمهای گوارشی شده وروند هضم غذا مختل می شود.

از نوشیدن بیش از اندازه چای در وعده سحری اجتناب نمائید چون چای باعث افزایش دفع ادرار و از دست رفتن نمک های معدنی که بدن شما در طول روز به آن احتیاج دارد می شود.

برخلاف تصور برخی افراد، روزه بدون سحری نه تنها موجب کاهش وزن نمی شود بلکه بدلیل افت شدید قند خون در طی روز موجب می شود تا شخص روزه دار در زمان افطار تمایل بیشتری برای خوردن غذاهای شیرین وچرب پیدا کند وهمین موضوع در نهایت منجر به اضافه وزن وچاقی می شود.

مصرف مواد غذایی شیرین در وعده سحری توصیه نمی شود. مصرف مواد غذایی شیرین با تحریک انسولین موجب ورود قند خون به داخل سلول ها و در نتیجه کاهش قند خون می شوند. به این ترتیب مصرف مـــواد غـــذایی شیرین و حاوی قندهای ساده در وعده سحری موجب می شود شخص زودتر گرسنه شود. از آنجا که میوه ها نیز حاوی قندهای ساده هستند توصیه می شود در وعده سحری کمتر مصرف شوند. انواع میوه را که حاوی ویتامین ها واملاح معدنی است و بسیار مفید برای سلامت بدن می باشد بهتر است در وعده افطار و یا در فاصله افطار تا سحر مصرف کرد.

برای کاهش تشنگی می توانید از لیمو ترش و سبزی خوردن و سالاد در وعده سحری  استفاده نمایید.

در هنگام سحر از خوردن غذاهای خشک مانند کوکوسیب زمینی، کوکوسبزی، کتلت، انواع کباب و همچنین از مصرف زولبیا، حلواهای شیرین و چرب، غذاهایی که با ادویه جات زیاد تهیه می شوند، سس مایونز، خامه، سوسیس، کالباس و دیگر غذاهای آماده  به دلیل ایجاد تشنگی خود داری کنید.

از خوردن چای زیاد و پررنگ و قهوه در هنگام سحر خودداری نمایید، زیرا باعث دفع ادرار زیاد و موجب تشنگی در طول روز می شوند.

مهم‌ ترین زمان برای نوشیدن آب کافی یک ساعت بعد از افطار تا نیم ‌ساعت قبل از سحری است. مصرف میوه  مثل هندوانه، خربزه ،طالبی و آبمیوه تازه  یا شربت های کم شیرین  حاوی خاک شیر و تخم شربتی در فاصله افطار تا سحر از تشنگی در طول روز جلوگیری می‌کند.همچنین برای جبران کمبود میزان آب و املاح بدن در ماه رمضان می‌توان از مقداری سوپ یا آش ساده  هنگام افطار استفاده کرد.

از غلات و حبوبـات به میزان دلخـواه در ترکیبـات غذایـی سحری برای جلوگیری از افت  قند خون در طول روزه داری و یبوست استفاده نمایید.

در وعده سحری مقدار مناسبی سبزی های مختلف مصــرف شود. سبزی ها با دارا بودن مواد مغذی مختلف و آب، علاوه بر تامین ویتامین ها و املاح مورد نیاز بدن، از تشنگی فرد در طول روز جلوگیری می کنند.

(تهیه و تنظیم: سپیده دولتی- کارشناس دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت)

 

 

 

توصیه های غذایی مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت به مناسبت ماه رمضان؛

دکتر زهرا عبداللهی در گفت و گو با وبدا، درخصوص توصیه های تغذیه ای در ماه مبارک رمضان، گفت: مطالعات نشان داده است، روزه گرفتن برای مبتلایان به چربی خون بالا بسیار مفید است و میزان چربی های نامطلوب موجود در خون را تنظیم می کند و موجب افزایش میزان چربی های مفید خون می شود.

مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت بر مصرف سه وعده غذا در طول شبانه روز در ماه رمضان تاکید کرد و افزود: روزه داران سعی کنند، همانند اوقاتی که روزه دار نیستند، در طول شبانه روز، سه وعده غذا مصرف کنند، که این وعده ها شامل افطار، شام و سحری است.

دکتر عبداللهی درخصوص رعایت اصول تغذیه سالم در ماه رمضان تصریح کرد: بسیاری از افراد تصور می کنند، هنگام سحر باید غذاهای پرچربی و پرکالری میل کنند که در طول روز احساس گرسنگی نکنند، اما مصرف مواد غذایی پرچرب به خصوص در هوای گرم موجب تشنگی شدید و کم آبی بدن می شود.

وی بر مصرف غذای کم چرب و مواد غذایی پرفیبر مثل میوه ها و سبزی ها در وعده سحری تاکید کرد و گفت: مواد غذایی پرفیبر، آب زیادی در خود جذب می کنند و بدن می تواند آن را به آهستگی جذب کند و احساس تشنگی دیرتر عارض شود.

دکتر عبداللهی با بیان اینکه مصرف آب به مقدار زیاد در وعده سحری و مخصوصاً بین غذا توصیه نمی شود، خاطرنشان کرد: مصرف آب زیاد در وعده سحری، موجب رقیق شدن شیره معده و آنزیم های گوارشی شده و روند هضم غذا مختل می شود، لذا مصرف بی رویه آن توصیه نمی شود؛ همچنین باید توجه شود که مصرف مایعات مثل آب آشامیدنی، آبمیوه، شیر کم چرب ، دوغ بدون نمک در فاصله پس از افطار تا هنگام خوابیدن کمک می کند که تعادل آب و الکترولیت های بدن در هنگام روزه داری، حفط شود.

پرهیز از مصرف غذاهای سرخ شده و پرچرب

مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت با تاکید براینکه در ماه مبارک رمضان بهتر است از غذاهای سرخ شده و پرچرب استفاده نشود، یادآور شد: مصرف غذاهای سرخ شده و پرچرب، علاوه بر افزایش چربی های خون موجب سو هاضمه، ورم معده، اضافه وزن و چاقی می شوند، همچنین مصرف زیاد چای به خصوص در وعده سحری توصیه نمی شود، زیرا چای مدرر است و باعث از دست دادن آب بدن شما می شود.

دکتر عبداللهی در ادامه بیان کرد: مصرف زیاد مواد قندی و شیرین مثل کیک های خامه ای، شکلات، شیرینی های خامه دار، زولبیا و بامیه، باقلوا، حلوای خیلی شیرین و چرب، شله زرد شیرین و چرب در ایام ماه مبارک رمضان اضافه وزن و چاقی و خطر بالا رفتن قند خون را به دنبال دارد.

وی با بیان این مطلب که آش رشته غلیظ همراه با پیاز داغ که حاوی روغن زیادی است و به وفور در افطار مصرف می شود، غذای مناسبی برای افطار نیست، افزود: این غذا موجب سوءهاضمه و اختلالات گوارشی دیگر می شود و بهتر است به جای آن از آش رشته رقیق و کم روغن در وعده افطار استفاده شود.

دکتر عبداللهی با اشاره به این که در خردادماه طول شب کوتاهتر است، توصیه کرد: روزه داران بهتر است، اندکی پس از صرف افطار بسیار ساده و سبک (مثلاً ۳۰ دقیقه بعد) اقدام به صرف شام نمایند و تا پیش از خوابیدن ۲ لیوان چای کم رنگ، یک لیوان شیر کم چرب (کمتر از ۲٫۵ درصد چربی) و حداقل ۲ عدد میوه نیز میل کنند.

نخوردن سحری موجب چاقی می شود

وی گفت: برخلاف تصور برخی افراد، روزه بدون سحری نه تنها موجب کاهش وزن نمی شود، بلکه به دلیل افت شدید قند خون در طی روز موجب می شود تا شخص روزه دار در زمان افطار تمایل بیشتری برای خوردن غذاهای شیرین و چرب پیدا کند و همین موضوع در نهایت منجر به اضافه وزن و چاقی می شود.

دکتر عبداللهی با بیان اینکه مصرف غذاهای سبک و مختصر شامل گروه های غذایی شیر و لبنیات (مانند شیر و ماست و پنیر) میوه ها و سبزی ها و نان و غلات (مانند برنج و نان) مانند ترکیب نان و پنیر و سبزی که یکی از عادات خوب غذایی هموطنان در این ایام است، بسیار توصیه می شود، بر مصرف نوشیدنی گرم تاکید کرد و گفت: مصرف شیر گرم، فرنی و یا شیر برنج در هنگام افطار مناسب است، همچنین استفاده از مواد غذایی آبکی مثل سوپ، آش، حلیم بدون روغن و همچنین مایعات به هنگام افطار و سحر موجب حفظ تعادل آب و املاح فرد روزه دار می شود.

دکتر عبداللهی تاکید کرد: استفاده از سبزی ها و میوه ها در هنگام افطار و همچنین در فاصله زمانی بین افطار تا سحر به دلیل اینکه منبع خوبی از فیبر هستند، برای دستگاه گوارش بسیار مفید است و مانع بروز یبوست می شود، علاوه براینها، توصیه می شود در وعده سحری مقدار مناسبی سبزی های مختلف مصرف شود، سبزی ها با دارا بودن مواد مغذی مختلف و آب، علاوه بر تامین ویتامین ها و املاح مورد نیاز بدن، از تشنگی فرد در طول روز جلوگیری می کنند.

وی با بیان این که مصرف مواد غذایی شیرین در وعده سحری توصیه نمی شود، گفت: مصرف مواد غذایی شیرین با تحریک انسولین موجب ورود قند خون به داخل سلول ها و در نتیجه کاهش قند خون می شوند، به این ترتیب مصرف مواد غذایی شیرین و حاوی قندهای ساده در وعده سحری موجب می شود شخص زودتر گرسنه شود، از آنجا که میوه ها نیز حاوی قندهای ساده هستند توصیه می شود، در وعده سحری کمتر مصرف شوند؛ انواع میوه را که حاوی ویتامین ها و املاح معدنی است و بسیار مفید برای سلامت بدن می باشد، بهتر است در وعده افطار و یا در فاصله افطار تا سحر مصرف کرد.

دکتر عبداللهی در ادامه تاکید کرد: توصیه می شود برای تامین آب مورد نیاز پس از صرف افطار و تا قبل از خواب به تدریج انواع میوه، چای کمرنگ و سایر مایعات به ویژه آب برای جبران کم آبی بدن نوشیده شود.

وی گفت: یکی از عادات غذایی نادرست روزه داران این است که به دلیل تشنگی زیاد افطار را با آب سرد و یا نوشیدنیهای سرد شروع می کنند که توصیه می شود، افطار را با  نوشیدنیهای گرم و یا ولرم مانند آب ولرم، چای کمرنگ و شیر گرم آغاز کنند و پس از آن روزه داران عزیز می توانند از خرما یا کشمش استفاده کنند، زیرا این دو سبب کنترل اشتها می شود و از پر خوری به هنگام افطار ممانعت می کند، علاوه بر آن مصرف خرما در ماه مبارک رمضان در تنظیم قند خون بسیار مفید است؛ لذا توصیه می شود که در وعده افطار حتی المقدور ۳ تا ۵ عدد خرما مصرف شود و البته از مصرف بیش از حد خرما نیز مانند سایر شیرینی ها پرهیز شود.

دکتر عبداللهی تصریح کرد: در وعده های سحر و افطار از پرخوری اجتناب کنید، و تا حد امکان به جای مصرف انواع شیرینی ها مثل زولبیا و بامیه که فقط حاوی انرژی و فاقد مواد مغذی (ویتامین ها و مواد معدنی) هستند، از مواد غذایی طبیعی شیرین مثل خرما، کشمش و انواع میوه درحد متعادل  استفاده شود. افراط در مصرف انواع شیرینی به هنگام افطار چاقی و اضافه وزن را به دنبال خواهد داشت.

 

 

از نوشیدن آب زیاد هنگام افطار بپرهیزید

وی گفت: مصرف آب زیاد به هنگام صرف افطار سبب اختلال در هضم مواد غذایی می شود، بعد از صرف سحری نیز بسیاری از روزه داران از بیم تشنگی فراوان آب می نوشند که عادت صحیح غذایی نیست.

وی همچنین افزود: روزه داران از نوشیدن بیش از اندازه چای در وعده سحری اجتناب کنند، چرا که چای باعث افزایش دفع ادرار و از دست رفتن نمک های معدنی که بدن شما در طول روز به آن احتیاج دارد می شود.

دکتر عبداللهی با اشاره به اینکه روزه داران باید از مصرف تنقلات زیاد در فاصله افطار تا سحر پرهیز کنند، گفت: این قبیل مواد دیر هضم هستند و سبب می شوند که به هنگام سحر به دلیل پری معده میل به غذا کاهش پیدا کند.

وی گفت: مصرف مواد غذایی سنگین، دیر هضم، پر چرب و سرخ شده به هنگام افطار مناسب نیست، به طور کلی توصیه می شود به جای غذاهای چرب و سرخ کرده از غذاهای آب پز و بخارپز، کم چرب و کم نمک استفاده شود.

وی همچنین افزود: مصرف میوه رنده شده، لبنیات مخصوصا شیر کم چرب، استفاده از انواع سوپ ها و آش ها در افطار و سحر و نوشیدن چای کمرنگ برای سالمندان روزه دار مفید است و می تواند تعادل آب و املاح را برقرار کند، همچنین مصرف یک لیوان شیر در هنگام افطار و سحر و مصرف یک پیاله ماست در موقع شام به کودکان و نوجوانان روزه دار توصیه می شود.

دکتر عبداللهی در پایان در خصوص روزه دانش آموزان نیز یادآور شد: هرچند بخش عمده انرژی دانش آموزان در زمان روزه داری باید از گروه غذایی نان و غلات تامین شود، اما مصرف مواد پروتئینی مانند انواع گوشت ها مخصوصا گوشت سفید، تخم مرغ، شیر و لبنیات برای آنها ضروری است

باتشکر از کارشناس تغذیه ، شبکه بهداشت و درمان شهرستان اشکذر

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا