نقاط ضعف در انسان از منظر قرآن
۱- عجول بودن انسان
طینت انسان و خلقت وى بر شتابزدگى قرار گرفته است . این امر سبب مى شود که انسان تمام جوانب مسائل را مورد بررسى قرار ندهد، و چه بسیار که با این عجله ، نتواند خیر واقعى خود را تشخیص دهد و به دنبال شر برود و همانگونه که ، از خدا تقاضاى نیکى مى کند، بر اثر سوء تشخیص خود، بدیها را از او تقاضا مى کند
وَیَدْعُ الإِنسَانُ بِالشَّرِّ دُعَاءهُ بِالْخَیْرِ وَکَانَ الإِنسَانُ عَجُولًا ﴿ اسرا: ۱۱﴾
و انسان [همان گونه که] خیر را فرا میخواند [پیشامد] بد را میخواند و انسان همواره شتابزده است
حتی در وقوع عذاب و قیامت نیز عجله می کند:
خُلِقَ الْإِنسَانُ مِنْ عَجَلٍ سَأُرِیکُمْ آیَاتِی فَلَا تَسْتَعْجِلُونِ ﴿ انبیا : ۳۷﴾
انسان از شتاب آفریده شده است به زودى آیاتم را به شما نشان میدهم پس [عذاب را] به شتاب از من مخواهید.
وَ یَقُولُونَ مَتى هذَا الْوَعْدُ إِنْ کُنْتُمْ صادِقِینَ ( انبیا : ۳۸ )
کافرین گویند وعده عذاب یا قیامت چه وقت است اگر شما راست میگویید.
۲- ضعیف بودن انسان
انسان ناتوان و عاجز از کشیدن بار تکلیف، ودر برابر طوفان تمایلات و کشش هاى درونى است و در برابر ترس و اندوه به زانو در می آید.
یُرِیدُ اللّهُ أَن یُخَفِّفَ عَنکُمْ وَخُلِقَ الإِنسَانُ ضَعِیفًا ﴿نساء : ۲۸﴾
خدا میخواهد تا بارتان را سبک گرداند و [میداند که] انسان ناتوان آفریده شده است .
۳- تنگ نظر بودن
انسان ها تنگ نظر و بخیل اند. انسان به هر اندازه هم بخشنده و باسخاوت باشد، بخشش او در برابر بخشش خدا ناچیز و سخاوت او، بخل و تنگ نظرى است، چراکه انسان چیزى را که مورد نیازش نیست میبخشد، و آنچه را که مورد نیاز اوست براى خود نگاه میدارد و از بخشش آنها خوددارى می ورزد، امّا خدا بى نیاز است؛….
قُل لَّوْ أَنتُمْ تَمْلِکُونَ خَزَآئِنَ رَحْمَهِ رَبِّی إِذًا لَّأَمْسَکْتُمْ خَشْیَهَ الإِنفَاقِ وَکَانَ الإنسَانُ قَتُورًا ﴿اسرا : ۱۰۰﴾
بگو اگر شما مالک گنجینه هاى رحمت پروردگارم بودید باز هم از بیم خرج کردن قطعا امساک می ورزیدید و انسان همواره بخیل است.
۴- طغیانگر بودن
خداى تعالى نعمت هاى بزرگى به انسان داده ، پس بر انسان واجب است شکر آن را بجاى آورد، ولى او بجاى شکر، کفران و طغیان مى کند:
َکلا إِنَّ الانسنَ لَیَطغَى (علق : ۶)
حقا که انسان سرکشى مى کند.
بى نیاز دانستن خود، منشاء و علّت طغیان آدمى است:
أَن رَّآهُ اسْتَغْنَى ﴿ علق : ۷﴾
همین که خود را بی نیاز پندارد.
۵- مجادله گر بودن
در آیات قران آمده است
وَلَقَدْ صَرَّفْنَا فِی هَذَا الْقُرْآنِ لِلنَّاسِ مِن کُلِّ مَثَلٍ وَکَانَ الْإِنسَانُ أَکْثَرَ شَیْءٍ جَدَلًا ﴿ کهف: ۵۴﴾
و به راستى در این قرآن براى مردم از هر گونه مثلى آوردیم و[لى] انسان بیش از هر چیز سر جدال دارد
أوَ لَمْ یَرَ الانسنُ أَنَّا خَلَقْنَهُ مِن نُّطفَهٍ فَإِذَا هُوَ خَصِیمٌ مُّبِینٌ(یس :۷۷)
آیا انسان ندید (نمیداند) که ما او را از نطفه اى بى ارزش آفریدیم ، و او (چنان صاحب قدرت و شعور و نطق شد که ) به مخاصمه آشکار برخاست
۶- مغرور بودن
بسیاری از انسان ها در برابر گناه پوشی و احسان و نعمت دهی خداوند گرفتار غرور می شوند .
یَأَیهَا الانسنُ مَا غَرَّک بِرَبِّک الْکرِیمِ( انفطار: ۶)
اى انسان چیست که تو را به پروردگار کریمت مغرور کرده است ؟
۷_نا امیدی
خداوند(ج) در سوره هود آیه ۱۱ – می فرماید: ” ولئن اذقنا الانسان منا رحمه ثمه نزعنا منه لیئوس کفور” در این ایه مبارکه یئوس که صیغه مبالغه است به معنی نهایت نا امیدی است. انسان برای این خلق شده است، که زمین را آباد کند، اما برخی انسان ها چون اراده قوی ندارد، به محض اینکه از یک ناحیه شکست می خورند، ناامید می شوند.
۸_زود فریب میخورد
سوره الأعراف ۲۷: یَا بَنِی آدَمَ لَا یَفْتِنَنَّکُمُ الشَّیْطَانُ کَمَا أَخْرَجَ أَبَوَیْکُم مِّنَ الْجَنَّهِ یَنزِعُ عَنْهُمَا لِبَاسَهُمَا لِیُرِیَهُمَا سَوْآتِهِمَا…..
ﺍﻱ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ ﺁﺩم ! ﺷﻴﻄﺎﻥ ، ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﻧﻔﺮﻳﺒﺪ ﭼﻨﺎﻥ ﻛﻪ ﭘﺪﺭ ﻭ ﻣﺎﺩﺭﺗﺎﻥ ﺭﺍ [ ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺒﻜﺎﺭﻳﺶ ] ﺍﺯ ﺑﻬﺸﺖ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﻛﺮﺩ ، ﻟﺒﺎﺳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﻧﺪﺍﻣﺸﺎﻥ ﺑﺮ ﻣﻰ ﻛﺸﻴﺪ….
۹_حریص بودن
«إِنَّ الْإِنْسانَ خُلِقَ هَلُوعاً»
به یقین انسان حریص و کم طاقت آفریده شده است.(۲۰)
۱۰_زیانکار بودن
«إِنَّ الْإِنْسانَ لَفی خُسْرٍ»
که انسانها همه در زیانند.(۲۳)
لذا همیشه داخل معاملاتش شیطان سرش کلاه میگذارد
نتیجه: اینکه تمام صفات ذکر شده از نقاط منفی در وجود انسان به حساب می آید، اما اگر کنترل شود و هدایت درست صورت بگیرد، نه تنها به ضرر انسان نیست، بلکه به نفعش می باشد. دیگه میداند از کجاها شیطان و نفس میتواند به او ضربه بزند و پیشگیری بکند
منبع:درس‌هایی از قرآن
