مشقات تعیین وقت و اوقات شرعی
دقایقی قبل از اذان صبح میرزا محمّدبر روی بام می آمد و سه بار می گفت « آب است و تریاک» و بعد می گفت «آب است و زهر مار» یعنی مردم، اذان صبح نزدیک است و دست از خوردن و آشامیدن بکشید! و پیشخوانی اذان صبح را شروع می کرد
مسلمانان برای شناخت وقت و زمان به جای آوردن فرایض دینی خود نیاز به اطلاع از اوقات شرعی دارند و با فرا رسیدن به ماه مبارک رمضان، توجه به اوقات شرعی بیشتراست.
در روزگاری که از ساعت و وسایل ارتباطی جمعی خبری نبود تعیین زمان و اوقات شرعی کار دشواری بود.مردم برای رؤیت هلال اول ماه رمضان، غروب روز آخر ماه شعبان بالای پشت بام و منارههای مساجد میرفتند و با نگاه به آسمان، هلال ماه را جست وجو میکردند درصورتیکه هوا ابری بود و رؤیت هلال اول ماه امکان نداشت، افرادی را به آبادیهای اطراف میفرستادند.
در اشکذر کسانی که مقید به اذان گفتن بودند دیوار خانه خود را باخط هایی علامت گذاری می کردند علامت هایی که اغلب فقط خودشان از آن سر در می آوردند هنگامی که سایه و آفتاب به آن خط ها می رسید اذان می گفتند.
میرزا محمد پیشداد موذن و مناجات خوان اشکذر بود، وی مرد مومن و با خدایی بود، اکثر روزهای سال روزه دار بود در ضمن صدای رسایی هم داشت او از معدود اشکذریهایی بود که در تشخیص وقت و اوقات شرعی تبحر داشت. ( فصلمنامه پیک نصر اشکذر: شماره هفتم : بهار ۱۳۸۱)
پیشداد سحرها باصدای بلند مناجات می خواند و مردم اشکذر موقع سحربا توجه به مناجات یکدیگررا صدا می زدند.
دقایقی قبل از اذان صبح میرزا محمّد بر روی بام می آمد و سه بار می گفت « آب است و تریاک» و بعد می گفت «آب است و زهر مار» یعنی مردم، اذان صبح نزدیک است و دست از خوردن و آشامیدن بکشید! و پیشخوانی اذان صبح را شروع می کرد و می خواند:
«الهی بزرگی سزاوار تو
که لوح و قلم نقش پرگار تو
زحکم تو گریده عالم پروش
چراغتکواکب به شب تابه روز
یا الله یا رحمان یا رحیم»
گرفتن روزه در روز اول ماه شوال حرام است بنابراین تشخیص روز «عید فطر» اهمیت صد چندانی دارد و مردم برای اطلاع از روز «عید رمضان» تقلای بیشتری می کنند.
نقل است یک سال مردم اشکذر روز آخر ماه مبارک رمضان را اشتباه تشخیص داده بودند و در واقع روز اول شوال به عنوان روز آخر ماه رمضان روزه گرفته بودند، غروب آنروز به طرقی می فهمند غروب روز عید فطر است که روزه گرفته اند ،مردم سراسیمه همدیگر را خبر می کنند و لحضاتی مانده به اذان مغرب روزه خود را با دستپاچگی باز می کنند تا مبادا مرتکب عمل حرامی شده باشند.
( این مقاله تحت عنوان «مشقات تعیین وقت و اوقات شرعی / میرزا محمد پیشداد موذن و مناجات خوان اشکذر»در سایت اشکذر خبر منتشر شده است)