* پرسش : «احد» در آیه«قل هو اللّه احد» به چه معناست؟
پاسخ تفصیلی: «اَحد» در آیه مذکور به این معنى است که خداوند احد و واحد است و یگانه و یکتاست، نه به معنى واحد عددى، یا نوعى و جنسى، بلکه به معنى وحدت ذاتى، به عبارت روشن تر: وحدانیّت او به معنى عدم وجود مثل و مانند و شبیه و نظیر براى او است.
دلیل این سخن نیز روشن است؛ چرا که او ذاتى است بى نهایت از هر جهت، و مسلّم است که دو ذات بى نهایت، از هر جهت، غیر قابل تصور است، چون اگر دو ذات شد، هر دو محدود مى شود، این کمالات آن را ندارد، و آن، کمالات این را.
* پرسش : واژه اطاعت به چه معناست؟
پاسخ تفصیلی: «اِطاعَتْ» در اصل به معناى انقیاد و تسلیم است ـ این سخنى است که بسیارى از ارباب لغت به آن تصریح کرده اند ـ سپس به پیروى کردن از امر و فرمان اطلاق شده است.
بعضى در میان «اطاعت» و «مطاوعه» فرق گذاشته اند: «اطاعت» را به معناى انقیاد و انجام فرمان، و «مطاوعت» را به معناى موافقت و هماهنگى تفسیرکرده اند. لذا خلیل بن احمد در کتاب العین مى گوید: در مورد رعایا نسبت به رهبر واژه «اطاعت» به کار مى رود، و در مورد زن نسبت به همسرش «طَواعِیَه» «یا مُطاوَعه».
* پرسش : واژه ملک به چه معناست؟
پاسخ تفصیلی: «ملک» بنابر آنچه در مقاییس آمده است؛ در اصل به معناى قوّت بر چیزى است؛ و به همین جهت تملیک به معناى تقویت آمده است. سپس این تعبیر در آنجایى که انسان صاحب چیزى مى شود به کار رفته؛ چرا که انسان قوّت و قدرت بر آن دارد. به همین جهت به آبى که همراه مسافر است «مَلَکَ» (بر وزن سبب) گفته مى شود؛ چرا که هنگامى که مسافر آب همراه دارد (مخصوصاً در بیابان هاى خشک آن روز) نیرومند و مسلّط بر کار خویش است.
«مَلِک» (بر وزن خشن) به سلطان و پادشاه گفته مى شود؛ به خاطر قوّت و قدرتى که در کشور خود دارد.
«ملکوت» به معناى عزّت و سلطنت است.
«اِملاک» (بر وزن اجلاس) در لغت عرب به معناى تزویج کردن آمده؛ چرا که همسر را همچون ملک خود مى دانستند.
بالاخره «مملکت» در لغت عرب به معناى حکومت و عزّت سلطنت است؛ سپس به آب و خاک اطلاق شده است.
پی نوشت:
. گردآوری از کتاب: پیام قرآن، آیت الله العظمى ناصر مکارم شیرازى، دار الکتب الاسلامیه، تهران، ۱۳۸۶ هـ. ش ،
