تاریخ شفاهی اشکذردانشنامه اشکذرمصاحبه ها

ساعتی با علی اکبر محمدی نسب از انگشت شمارخورجین بافان اشکذر

خورجین عموماً از نخ ویا کناره و سرقیچی های  رنگی  پارچه ها، به صورت دو کیسه چسبیده به هم بافته می شود که از دو سوی موتور ،دوچرخه ویا چهارپاها آویزان می شود و بار یا توشه در آن می گذارند ،دههای گذشته تعداد زیادی از مردمان اشکذر بویژه اهالی توده و باغ بالا  از این صنعت ارتزاق می کردند.

در خورجین هایی که مردمان این سرزمین می بافتند کمتر شاهد طرح و نقش  هستیم و مانند خورجین های  عشایر زیبا نیست وبیشتر  جنبه کاربردی آن مد نظر بوده است و شاید یکی از دلایل از رونق افتادن این صنعت همین بوده، که از نظر هنر هیچ گونه ظرافتی در آن  بکار رفته نشده است و زیبایی بصری ندارد. و بعنوان کالای سنتی و تزئینی خریداری ندارد ولی بی شک مهمترین عامل از بین رفتن آن عدم استقبال مردم بویژه جوانان و عدم حمایت از این صنعت بومی محلی است.

در یکی از روزهای پایانی گرم خرداد ماه ساعتی هم صحبت شدم با علی اکبر محمدی نسب از معدود بازباماندگان خورجین باف اشکذری که ماحصل آن  مطالب زیر است.

 

در قدیم در بسیاری از خانه های اشکذر به ویژه محلات توده و باغ بالا دستگاه خورجین بافی بود ولی حالا خورجین بافان اشکذر انگشت شمار هستند.

خورجین بافی را تقریبا اواخر دهه چهل و نزد استادانی مثل اکبر پشمی و محمد باقر یاد گرفتم.

در بافت خورجین از ساده ترین دار و ابزار استفاده می شود ومعمولا  دار ثابت و گردان است ویکی دیگر از ابزارهای جهت بافت خورجین پنجه یا همین دفتین می باشدکه جهت کوبیدن پودها استفاده می شود

در بافت خورجین اجباری در استفاده از نوعی خاص از مواد اولیه و مصالح نیست ،در قدیم معمولأ از نخ پنبه ای برای بافت خورجین استفاده می شده است و جدیدا از  پارچه یا  همان سر قیچی که به صورت نوار در آورده شده است به عنوان پود استفاده می شود.

خورجین نقشه خاصی ندارد و بصورت ذهنی بافته می شود و مهم این است که دو کیسه آن هم اندازه و یک شکل بشود و پشت کار زیاد مهم نیست

در قدیم خورجین در سه اندازه بوده است :

خورجین موتوری: در دو اندازه کو چک و بزرگ

خورجین الاغی :  بزرگتر از خورجین موتوری

خورجین قاطری :  بزرگترین اندازه  خورجین

بعد از نوسانات اخیر ارزی قیمت نخ دو سه برابرشد ولی خورجین زیاد گران نشد بهمین علت مدتی بود خورجین نمی بافتم و دوباره  هم که شروع به بافتن آن کردم مزدی ندارد هر خورجین پنج هزار تومان تا پنج هزار و پانصد تومان مزد برای بافنده دارد؟! و بیشتر بخاطر این که بیکار نباشم خورجین می بافم

بیشتر خریداران خورجین اشکذر مردم میبد هستند

و در پایان باید متذکر شد این روزها کمتر شاهد خورجین بافی در این شهر هستیم و اگر حمایتی از طرف مردم و دولت از آن نشود بزودی شاهد نابودی این صنعت بومی محلی خواهیم بود.

گزارشی از حسین دهقانی

 

 

 

 

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا