از مقایسه تا همدلی
“مقایسه” واژه ای است که استفاده از آن در مباحث مربوط به زندگی مشترک، همواره با حواشی فراوانی همراه می شود. به عبارت دیگر حساسیت هایی نسبت به این مفهوم در ذهن همسران ایجاد شده که جایگاه و کاربرد “مقایسه” را عملا به بیراهه کشانده است. شاید در اینجا آقایان خود را بیشتر از هر موجود زنده ای روی زمین، قربانی “مقایسه” بدانند اما حقیقت آن است که هر دو سمت بنا بر شرایط زندگی آماج حملات مقایسه ای قرار می گیرند!
همانطور که می دانیم مقایسه در جایگاه اصلی خود اساسا چیز زیان آوری نیست و حتی می تواند به عنوان عاملی برای تغییر حال و پیشرفت مدنظر قرار گیرد. برای مثال می توانیم خود را با یک فرد موفق در حوزه کار مقایسه کرده و با شناسایی کاستی ها در راستای بهتر شدن شرایط تلاش کنیم. اینجا مفهوم مقایسه و تلاش ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر برقرار می کنند که در حقیقت مثبت ترین کارایی مفهوم مقایسه را به نمایش می گذارد.
اما متاسفانه مقایسه همواره فاصله نزدیک تری تا حسادت و تخریب دارد که عملا ارزش و جایگاه مفهوم مقایسه را به چالش می کشاند. در این قسمت کارشناسان اخلاق و البته ادیان آسمانی توصیه می کنند تا همواره انسان نگاهی به ضعیف تر از خود داشته باشد تا بدین ترتیب مقایسه تبدیل به ابزاری برای یادآوری لزوم شکرگزاری شود که در این صورت بازهم می توان جایگاه ارزشمند مفهوم مقایسه را به بهترین شکل ممکن ارتقا داد. از این رو نتیجه می شود چنانچه مفهوم مقایسه با تلاش برای آینده بهتر و رضایت از داشته ها ترکیب شود قطعا بهترین نتیجه حاصل خواهد شد.
متاسفانه توجه به این مفاهیم در زندگی مشترک کمتر مدنظر قرار می گیرد و عملا مقایسه به ابزار شکنجه در دستان زوجین مبدل می شود. جملات آشنایی چون : از شوهرهای مردم یاد بگیر! تو عرضه هیچ کاری نداری! آرزوی زندگی فلان شخص را دارم! ببین چه مسافرت هایی می روند! این چه شغلیه که داری! فلان آشنا از تو بهتر غذا آماده می کنه! خیلی با تلفن صحبت می کنی از فلان شخص یاد بگیر! و …
خوب طبیعی است که با این تفاسیر، تا نامی از مقایسه به میان می آید ذهن به سرعت واکنش نشان داده و انسان را در وضعیت تدافعی و عصبی قرار دهد. اما این چالش نیز همانند سایر مسائل مربوط به تعاملات زوجین در زندکی مشترک دارای راه کار و روش هایی برای رسیدگی است.
در ابتدا به زبانی بسیار ساده به همسران توصیه می شود که باطن زندگی خود را با ظاهر زندگی دیگران مقایسه نکنند و این جمله کلید بحث امروز ما خواهد بود.
می دانیم:
انواع مقایسه مخرب با هدف به چالش کشاندن شخصیت و رفتار همسر موجب تغییر شکل سبک زندگی ما خواهد شد. عملکرد مقایسه ای در زندگی مشترک مستقیما به تخریب احساسات زن و شوهر منجر شده و علاقه ها را از میان می برد.
شناسایی:
در گام نخست بهتر آن است به جستجویی در افکار و تمایلات خود بپردازیم. از زندگی چه می خواهیم؟ مقداری به واقعیت ها فکر کنید. از چه خانواده ای هستیم، چه چیزهایی برای ما ارزش به حساب می آید، آیا انصاف را در رابطه با توانایی های همسر خود رعایت می کنیم و سوالاتی دیگر از این دست را با خود مرور کنید.
نگاهی به گذشته و انتخاب های خود داشته باشید. فراموش نکنید تمامی انسان ها دارای نقاط ضعف مختص به خود هستند حتی آن شخصی که همسر خود را با وی مقایسه می کنید قطعا مشکلات خاص خود را دارد. به همان جمله کلیدی باز می گردیم؛ شما از تمام جوانب زندگی شخصی خود اطلاع دارید اما فقط ظاهر زندگی دیگران را می بینید! این مهم را هیچگاه فراموش نکنید.
برای رهایی از رویکرد مقایسه ای به زندگی؛ بهتر آن است بر مثبت های طرف مقابل خود متمرکز شوید. ممکن است مواردی چون اخلاق، نجابت و وفاداری در تقابل با قابلیت های اقتصادی به ظاهر شکست بخورند! اما موارد زیادی وجود دارد که دیگران نیز زندگی خود را با شما مقایسه کرده و آرزوی چیزی شبیه زندگی شما را دارند.
یک “تبدیل” استثنایی
همانطور که عنوان شد چنانچه “مقایسه” در مفهوم درست آن موجب تلاشی سازنده شود، در واقع اتفاقی بسیار مثبت روی داده است اما همین مقایسه های مخرب روح تلاش را در همسر شما نابود کرده و به تدریج بذر کینه را جایگرین می کند. پس به جای کوشش برای نابودی زندگی مشترک تان بهتر آن است این مقایسه مخرب را تبدیل به “همدلی” کنیم. با جملات گرم خود همسرتان را به تلاش بیشتر و البته منطقی تشویق کنید. شک نکنید با این روش آنچه که در ذهن دارید در فضای بهتری محیا خواهد شد.
تمرین
روی کاغذ جنبه های مثبت و منفی شخصیت اخلاقی همسرتان را بنویسید، از شریک زندگی خود نیز بخواهید این کار را انجام دهد. سپس نگاهی به شرایط مادی زندگی خود داشته و موارد مثبت و منفی را یادداشت کنید. در نشستی صادقانه و بدون موضع گیری این نوشته ها را با هم به اشتراک گذاشته و برای ارتقا جوانب مثبت و حذف رویکردهای منفی، هم در بحث رفتار و هم در سایر مباحث مرتبط با زندگی تلاش کنید.
براحتی می توانید این نوشته را تبدیل به یک جدول کرده و با علامت گذاری ها، سیر تحولات را شاهد باشید.
عصر ایران